کد خبر:4114
پ
مراد دل
در آیین رونمایی از کتاب و شب شعر دشتی؛

«مراد دل» مرادی رونمایی شد

آیین رونمایی از کتاب «مراد دل» که مجموعه آثار زنده یادحاج علی مرادی که از شاعران نامی و سخن دان شهرستان دشتی بوده اند، با حضور گردآورندگان آن واهالی فرهنگ و هنر استان بوشهر، عصر ۲۴ فروردین در شهر خورموج مرکز شهرستان دشتی برگزار شد.

آیین رونمایی از کتاب «مراد دل» که مجموعه آثار زنده یادحاج علی مرادی که از شاعران نامی و سخن دان شهرستان دشتی بوده اند، با حضور گردآورندگان آن واهالی فرهنگ و هنر استان بوشهر، عصر ۲۴ فروردین در شهر خورموج مرکز شهرستان دشتی برگزار شد.

در حاشیه این مراسم که با استقبال گرم و پرشور ادب دوستان و فرهنگ دوستان شهرستان دشتی واستان بوشهر همراه بود٬ دکتر هیبت الله مالکی، دکتر رسول خیر اندیش و غلامرضا قربانی مقدم سخنانی را در توصیف علی مرادی و اشعار وی ایراد نموده و شاعران مطرح محلی سرا نظیر فرج الله کمالی، سید اسماعیل بهزادی، محمد غلامی، مجید عابدی و مهدی شیخیانی نیز به ارائه و قرائت اشعار خود در این آیین پرداختند.

در ابتدای برگزاری این آیین دکتر هیبت الله مالکی در توصیف شخصیت علی مرادی سخنانی را ایراد نموده و اظهار داشت:

مرحوم استاد مرادی یکی از بزرگان ارجمند و اندیشمندان کشوری بود که همه همسن و سالان بنده شاگردی ایشان را کرده و از محضر آن بزرگوار بهره ها بردیم. وی به قدرنشناسی از اندیشه وران و گویندگان سخن ور اشاره و افزود: درعموم مشرق زمین تا زمانی که این عزیزان در قید حیات هستند قدرشان را نمی دانیم، و بعد از مرگشان به یاد فرزانگی ها، نیکی ها و دانشوری هایشان می افتیم.

وی در ادامه این موضوع به ابیاتی از جمال الدین دهکنی در این باره اشاره، و بیان داشت:

چو صاحب سخن زنده باشد سخن به نزد همه رایگانی بود

یکی را بود طعنه در گفت و یکی سخن در معانی بود

چو صاحب سخن مرد آنگه سخن به از لعل و کانی بود

خوشا زندگانی اهل سخن که مرگش به از زندگانی بود

وی ازجمله کسانی  که در طول حیات و بعد از آن نیز نسبت به استاد خدمات شایان و شایسته ای داشتند، را استاد سید غلامحسین بهرسی عنوان، و بیان داشت: یکی از قصایدی که استاد مرادی برای من با این مطلع ارسال نمودند:

ای مالک ملک کشور جانم        ای خوب تر از تمام احرامم

من هم با همین وزن و قافیه پاسخ دادم، که پیشکش می کنم به همه حضار:

ای پیر مجرب سخندانم                    ای فاضل با وقار ایرانم

تو پیر و مراد و مرشد مایی              زین روی مرادی ات همی خوانم

آنجا که تو در اریکه در صدری         من بند فتاده پای ناچارم

تو مصدر هر کمال و مطلوبی            من نیز به محضرت سبب خوانم

تو واجد هر صفات نیکویی               ای شاهد نقض بزم عرفانم

در محضر آن ادیب والا قدر              این ذره ز خیل جز بارانم

لیکن به مثل کنم همان موری             که تخت بود کف سلیمانم

در رسته معرفت طرازان، من            خود را چو زر مزوری دانم

اما چو مراد باوقار من                     دریافت فقیر از مریدانم

در مطلع آن قصیده محکم                  فرمود که بنده هم ز اقرانم

بالاتر از این نباشدم فخری                 این را ز قرار و سعد خود دانم

آن وصف که بنده را فرمودی               من، بنده ورای فهم خود دانم

تو خود ورای فضل و فرهنگی              من، ذره صفت مدام آذانم

گر بنده گهی به شهر شیرازم                یا روزی چند در برازجانم

فیروزآباد گر روم باری                      دانی که چرا چنین پریشانم

این ها خود همه دلالتی روشن باشد         که به قعر چاه نقصانم

تا بو که به وصل خود شوم واصل          من ذره صفت مدام گردانم

من ذره ام و به جانب خورشید               نازان همیشه پای کوبانم

هرجا که روم دلم به نزد توست              زیرا که تو برده ای دل و جانم

خور موج زند ز شهر خورموج              از نور رخت که طالب آنم

تو مظهر عدل و فر و فرهنگی               در شعر و ادب تویی چو حصانم

حصان صفتی که نظم ها کردی              تو بهر رضای حق سبحانم

نیکوسخن از دهان گشاد و گفت              من خود نه سخن که در غلطانم

در فخر نمود وگفت: اینک من                بر اوج فلک مقام خود دانم

اما تو ایا نجیب دانشمند                        گفتی که چو مور سعد سلمانم

یعنی که نموده دهر تو با من                  ظلم و ستمی که شرم نتوانم

فرموده بودی که ز کف  فتادم مور          بالله که کنون ز نوشخوارانم

نالیده ای از تهاجم پیری                       از عیش همیشه من گریزانم

شکوه بنموده ای که شهبازم رفت             از کفم و زهجر نالانم

این ها همه از عنایت حق دان                 هرچند به ظاهرش عنان دارم

این بار عنان ثمر دهد باری                   بر درگه شاه مصلحت دانم

آن سید محترم که فرمودی                     من، بنده مرید و مخلص آنم

هر در شکری که بر زبان آرد                برتر  بود از در بدخشانم

تا هست جهان جهان به کامش باد            او را چو برادری مهین دانم

در چامه خود نموده ای ذکری                 از غرقه عشق و مهر جانانم

مهری که نموده در دلم منزل                 با مهر فلک برابرش دانم

دانی که چرا چنین بود محبوب               چون مهر بود مرا به یزدانم

تا بنده به ذکر او به حق باشیم                با وی نبود سخن بجز جانم

اما سخنی دگر بود با وی                     گر گوش دهی سخن همی رانم

در حیطه نظم و دانش و فرهنگ             کاین بنده چو طفلک دبستانم

حاکم بنموده اند نادانی، خود                  گفته که من حکیم یونانم

پیر فلک افکند قلم از دست                   خود گه ز قلم زند قلمدانم

اما اگرش دهد کسی فرمان                   بنویس که من فلان و بهمانم

گوید که نحوست زحل ما را                 شکست قلم، و بنده حیرانم

دانش نبود مرا به کار این مرد              ز آن یک دو کلاس هم پشیمانم

گر دست دهد مرا دو صد میلیون           از علم دگر لبی نجنبانم

بیشتر بخوانید
شاعران پارلمان 

میلیارد اگر نصیب من گردد                بالله که به ملک خویش سلطانم

اما چو رئیس شاعران گشتم                یک بیت ز بهر خویشتن خوانم

مالکی ادامه داد: نقل قولی است که از یکی از شاعران شده و از طرف استاد مرادی به بنده تذکر داده بودند که من به ایشان پاسخ دادم:

صد دفتر نقد شعر عرفانی                  بنده فدای یک قران دانم

موسی کلیم گر گلیمی را                    آرد سوی من، کمینه در بادم

ما را به گلیم گو نبود حاجت              موسی کلیم را ز در رانم

بازار ادب فتاده از رونق                   گوید غرلی که درّ و مرجانم

امروزه در این حضائض و غوغا        من بحر ادب مدام گریانم

ما رهسپر ره بزرگانیم                     پروای نباشد از دو چشمانم

تا اسب نژاد زین گران داریم              بر یابو و خر نگاه نتوانم

ما را به چنین رجال کاری نیست         رجّال و رذلشان همی خوانم

حق ده به من ای ادیب دانشور            گر چاک زنم ز غم گریبانم

منظمومه ی مهر مایه ی خود را که هست       تنیده از دل و جانم

تقدیم کنیم به نزد استادی                 آن مرشد و پیر بوستان بانم

در ادامه ی مراسم دکتر خیر اندیش چاپ و انتشار کتاب «مراد دل» یادگار گران سنگ و شاعر نامدار دشتی حاج علی مرادی را قدمی بسیار بزرگ و مهم و ارزنده دانسته و به کوشندگان این عرصه، تمام مردم دشتی و خطه جنوب تبریک گفته و اظهار داشت بدون شک آثار مرحوم مرادی یکی از مواریث مهم فرهنگی این خطه خواهد بود.

وی در مقام تذکر افزود سخنان بزرگان سخن، علم و اندیشه در هر جا، بخصوص شاعران را نمی توان به آسانی شعر محلی نامید. آنچه که با مسامحه شعر محلی نامیده می شود در حقیقت شعر عاطفی است. اشعاری که عاطفی باشد بسیار سخت بوده و در درجه ی بالای ادبی قرار دارد. شکسپیر، دانته، چارلز و بسیاری از بزرگان در ادبیات جهان و حتی شاعران نامدار کهن دری که می شناسیم در حقیقت بن مایه های فرهنگی که امدیشه های بزرگشان را در قالب شعر عرضه کردند همه جنبه ی محلی دارند.

وی با بیان اینکه بعضی از گوشه های اشعار سعدی و فردوسی را فقط با فرهنگ بومی می شود فهمید، عنوان نمود سمند سخن نزد این شاعران چنان گامهای بلندی در عرصه ی اندیشه برداشته که جنبه ی جهانی گرفته است. از این رو این صحیح است که استادانی چون فرج الله کمال، حاج علی مرادی و دیگران اگر در فرهنگ محلی خود شعر گفتند اما شعر عاطفی و به تعبیری انسانی و از این روی جهانی گفته اند.

دکتر خیر اندیش با اشاره به اینکه کسانی که با ادبیات تطبیقی جهان آشنا باشند و تاریخ جهان را بدانند، می دانند آنچه که در اروپا از قرن سیزدهم (800 سال پیش) موجب رنسانس شده،از همین جا آغاز شده و تصریح کرد برای ما هم چنانکه گام اول را کسانی چون مرادی، کمالی و امثال آنها برداشتنه اند و گام دوم را عزیزانی که این کتاب را منتشر کرده اند اما گام سوم می ماند که ما دیگر آنها را محلی ندانیم بلکه آنها را در سطح ملی و جهانی و به عبارتی انسانی بدانیم.

در این مراسم قربانی نیز سخنان خود را با سرودن شعری محلی آغاز کرده و سپس به آثار چاپ شده و تالیفات ادیبان و نویسندگان شهرستان دشتی که از قبل انقلاب زحمت جمع آوری نسخه ها و مطالب را تقریبا تا امروز کشیده اند اشاره کرد از جمله در مورد فایز دشتی که نخستین بار آقای زنگویی و بعد از ایشان آقایان صفوی و فخرایی تحقیقات علمی داشته اند. در مورد محمد خان دشتی نیز  ابتدا عبدالمجید زنگویی ایشان را در کتاب شعر «دشتی و دشتستان» جلد اول آن محمد خان را معرفی کردند. در سال 1395 دو اثر ارزشمند دیگر یکی «خسرو و شیرین» محمد خان دشتی، احمد خان دشتی و ملا حسن کبگانی که مکمل هم هستند و دیگری «خسرو و شیرین» دکتر هیبت الله مالکی و همچنین آقای جلال پور کتاب «در و دیوار» محمد خان دشتی را چاپ کردند. قابل ذکر است که آقای زنگویی در جلد چهارم کتاب شعر «دشتی و دشتستان» در مورد شفیق شهریاری و محمد خان دشتی کار کرده اند.قبلا کتابی از استاد مرادی به اسم کلاخا یا محدو چاپ شده بود.

غلامرضا قربانی جوانان دشتی را به سبب حفظ گویش و شب شعر دشتی مدیون علی مرادی دانست و در اشاره به بخش های کتاب «مراد دل» افزود امثال من و آقای بهرسی مدیون ایشان بوده و هستیم بخاطر همین هم از یک سال و نیم قبل کار ویرایش و دسته بندی اشعار وی در سه بخش را آغاز کرده و به چاپ سپردیم که شروع کننده ی این کار آقای بهرسی بودند. البته این کار بدون اشتباه نیست چون هم کار اول بوده و هم شتابزدگی در کار بود.

غلامرضا قربانی گردآورنده ی این اثر از چاپ و نشر شعر خندق از دیگر اشعار مرادی به صورت مستقل در آینده خبر داد و در توصیف شخصیت مرادی اضافه کرد مرحوم مرادی را در دو قسمت از این کتاب می توان شناخت یکی قسمت اول این کتاب که شعر گویشی است و ما مرحوم مرادی را با این نوع شعر می شناسیم و قسمت دیگری که بیانگر هنر مرادی می باشد، قسمت آخر کتاب است که شامل دل نوشته ها و احوالیات مرحوم مرادی می باشد.

 

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کلید مقابل را فعال کنید